Dobre poznáme frázu „chodiť vychodenými chodníčkami“. Máme radi svoje zaužívané spôsoby, čo sa týka jedla, obliekania či spôsobov správania. A prenášame to aj do duchovnej oblasti. Nemáme radi náhle zmeny v liturgických obradoch, aj keď sa dejú so súhlasom predstavených. Máme svoje obľúbené miesto v kostole. Zmena nás vyrušuje. Prečo?
Jeden z dôvodov je aj v tom, že vyplnenie istých zvyklostí a rubrík nám dáva pocit uspokojenia, že sme urobili všetko, čo sme urobiť mali. Toto nebezpečenstvo ohrozuje najmä duchovné osoby – kňazov, rehoľné sestry a bohoslovcov. V kláštore alebo v kňazskom seminári na nich zrazu čaká množstvo pravidiel a povinností. Oni si pritom všimnú jednu vec: Keď toto všetko vyplním, predstavení budú spokojní. Ak všetko splním, nebudem na seba upozorňovať. A naozaj. Ak sa bohoslovcovi alebo rehoľníkovi podarí všetko plniť, jeho predstavení povedia: „Toto je naozaj dobrý a slušný bohoslovec.“
Toto sa s človekom vlečie celými dejinami ľudstva. Z Biblie poznáme situácie, ako farizeji útočili na Pána Ježiša, lebo ničil ich zvyklosti a tradície. Prečo sa tvoji učeníci nepostia? Prečo robia, čo nie je dovolené robiť v sobotu? Oni sa nepýtali na ich vzťah s Bohom, ale na vyplnenie predpisov. Pretože presne na to sa zredukoval: na plnenie predpisov a nariadení.
V 14. kapitole Evanjelia podľa Matúša nájdeme známy príbeh o tom, ako sa počas búrky blížil k apoštolom Ježiš kráčajúc po vode (v. 22-34). A apoštol Peter v tej situácii povie: „Pane, ak si to ty, rozkáž, aby som prišiel k tebe po vode.“ (v. 28) Čo chce Peter? Chce kráčať k Ježišovi vychodenými chodníčkami.
Sú kresťania a kňazi, ktorí denne chodia do chrámu, ale zostávajú len pri predpisoch a prikázaniach. To je však niečo iné ako sa priblížiť k Bohu neznámymi chodníčkami. V tom je ukryté dobrodružstvo, ktoré je založené na dôvere. Ak idem k Bohu len vlastnými vychodenými chodníčkami, ochudobňujem sa o dobrodružstvo viery a aj tak sa nakoniec k Bohu nedostanem.
My kresťania často vnímame ako cieľovú rovinku ísť k sviatostiam, hoci ony nie sú cieľom, ale chcú nás viesť k prehĺbeniu vzťahu s Bohom. Často sedíme v loďke Cirkvi a obdivujeme príklady svätých a velikánov kresťanstva. Podobne ako apoštoli, ktorí v evanjeliovom príbehu obdivovali Ježiša, no len jeden z nich nazbieral odvahu a vykročil na vysoko riskantnú cestu k Ježišovi po jeho pozvaní. Ježiš ho pozval a Peter vykročil na neznámu cestu.
A čo získal, veď sa aj tak zakrátko začal topiť? Získal skúsenosť. Biblisti hovoria, že keď v Starom zákone patriarcha Jakub zostúpil s rodinou do Egypta, bolo ich asi 70 ľudí. Nie všetci Izraeliti teda ušli pred hladom, ale iba časť z nich. Potom si v Egypte prešli peripetiami, Boh ich z otroctva vyslobodil, viedol ich púšťou a napokon vyviedol do zasľúbenej zeme. Po storočiach sa potomkovia tých, ktorí do Egypta odišli, opäť spojili s potomkami tých, ktorí s nimi do Egypta nezostúpili, aby žili opäť spolu v Kanaáne. Hoci tvorili jeden národ, predsa bol medzi nimi zásadný rozdiel. Jedni mali osobnú skúsenosť so zachraňujúcim Bohom, tí druhí o nej len počuli.
V Cirkvi a kresťanstve sa často topíme preto, že sme prešli do ritualizmu, do plnenia Zákona. Ak sa chceme zachrániť, je dôležité chytiť sa Kristovej ruky rovnako, ako to urobil apoštol Peter. Ostatní sa nenamočili ako on, ale chýbala im skúsenosť záchrany.