Jednoduchý dvojtaktný motor. Krásne opracovaná drevená vrtuľa. Oceľová konštrukcia, ochranný kôš na tú vrtuľu. Nádrž na benzín, sedačka so záchranným padákom. To je asi najjednoduchšie motorové lietadlo na svete. Ale až keď je toto všetko zavesené pod padákovým klzákom. A v sedačke svojej prvej motorovej krosny som sedel ja.
Bolo to veľa rokov dozadu a krajina sa zafarbila mimoriadne pokojnou jeseňou. Stred tlakovej výše sa presunul nad Slovensko. Prišiel čas to vyskúšať. Do 4 000 metrov predpovedné modely hlásili slabučký vietor. Odštartoval som vo Vrbove. Zvolil som takú taktiku, že niekoľko minút budem stúpať na plný plyn a potom poletím chvíľu vodorovne, aby sa motor za mojím chrbtom veľmi neprehrial.
Do karát mi hralo aj to, že bolo už dosť chladno a vzduch bol nielen chladnejší, ale aj hustejší ako v lete. Požiadal som si cez vysielačku povolenie preletieť letisko v Poprade a udivil som dispečera smelou požiadavkou na stúpanie do 10 000 stôp.
Keď som míňal Gerlach, bol som už v jeho výške. Kdesi nad Kriváňom som dosiahol bod, keď riedky vzduch už znížil výkon môjho motoríka a vrtule tak, že som prestal stúpať. Zobral som si veľký padák, ale aj on nad 3 000 metrami nad hladinou mora so slabnúcim ťahom motora strácal schopnosť stúpať.
Motor bežiaci na plný plyn a môj letecký prístroj – variometer ukazoval hodnoty plus mínus okolo nuly. Strop. Ubral som plyn a vypol som motor. V tichu som kĺzal k zemi. Výšku som strácal pomerne rýchlo, ale aj tak som mal dosť času vychutnávať si výhľady.
Tatry, ktorých najvyššie vrcholy boli podo mnou skoro pol kilometra, vyzerali tak zvláštne ploské a fľakaté od zasnežených severných svahov. Obloha bola ostro rozdelená. Čiara horizontu rozdeľovala vzduch na bielo zakalený vodnou parou a nečistotami dole a nad ním bol krištáľovo čistý chladný vzduch s tmavomodrým nebom nad mojou hlavou. Slnko zostupovalo a blížil sa večer.
Tiene Tatier boli dlhočizné a obce na východ od nich už mali po západe Slnka a rozsvecovali sa v nich pouličné lampy. Ja som sa v jeho svetle ešte naplno kúpal. V šere podo mnou z takejto výšky už nebolo možné rozpoznať pohybujúce sa vlaky či autá. Ani dym z komínov domov a fabrík. Všetky stopy ľudskej prítomnosti zmizli.
Keď som ako gymnazista čítal Exupéryho, vo fantázii som sa často spolu s ním ocital nad pieskom Sahary stratený medzi hviezdami. On veľakrát píše o pocitoch až desivej osamelosti pod monumentálnou oblohou či medzi búrkovými mrakmi. Alebo nad obrovskými horami Južnej Ameriky zapretý do chvejúcich sa nosníkov krídel svojho lietadla. Osamelosti, akú môže zažiť iba pilot lietadla niekoľko tisíc metrov nad zemou ruvajúci sa so živlami alebo len tak zahľadený do hlbokej temnoty vesmíru, že má až pocit, že padá do tej hlbočiny jemne pretkanej kvetmi hviezd nad svojou hlavou.
Už som presne vedel, o čom píše. Mal som zrazu aj ja pocit, že som najstratenejším človekom na svete. Kilometre vzduchu pod mojimi nohami a zem zmenená na rozprestretú mapu, kde som poľahky rozpoznával veľké mestá, medzi ktorými hodiny putujeme na najrýchlejších autách. Mne stačilo otočiť trošku hlavou, aby som prešiel zrakom z jedného do druhého.
Tmavé tiché nebo a teplé svetlo Slnka. Človek nie je veru stvorený tak, aby ho delili kilometre od najbližších ľudí. Pochopil som, prečo na Mesiaci museli pristáť dvaja astronauti. Bolo by omnoho jednoduchšie urobiť ľahší a menší pristávací modul iba pre jedného. Technicky by to bolo určite omnoho jednoduchšie. Ale ktosi, kto mal moc rozhodovať, asi kedysi tiež čítal Exupéryho. Pocit osamelosti na Mesiaci by toho astronauta mohol aj zahubiť. Alebo pripraviť o zdravý rozum. Nie sme stvorení tak, aby sme boli až tak ďaleko od ostatných ľudí.
V istej výške sa osamelosť zmenila na samotu. A tú mám pri lietaní veľmi rád. Už som bol znova vo svojom živle. Naštartoval som motor. Je to vždy trochu vzrušujúce, ale keď sa rozbehol a jeho ťah sa oprel do môjho chrbta, nahlas som si vydýchol. Keď sa moje nohy dotkli zeme, akurát zapadali posledné oranžové lúče Slnka.
Preto ma potešili čítania ostatnej nedele. Stvorenie muža a ženy a Ježišove uistenie, že nás Otec stvoril ako muža a ženu aj preto, aby sme boli dvaja v jednom tele. Aby každý z dvoch mal možnosť nežiť v osamelosti. Keby mal človek stvoriť človeka, pravdepodobne by stvoril obojpohlavnú bytosť. Lebo vyvinúť jeden prototyp človeka by bolo jednoduchšie a lacnejšie. (Je naším údelom, že asi aj pri čomsi takom vznešenom by hrali rolu peniaze.)
Pán Boh však nie je trochár. Stvoril jedného človeka, a pritom pod úplne iným spôsobom muža a iným spôsobom ženy. Ako jeho Syn je rovnako prítomný pod spôsobom chleba i vína zmiešaného s vodou, tak je človek v mužovi i žene. A koľko je medzi nimi rozdielností! Od základných biologických procesov cez všetky tie naše hormóny, kosti či šľachy. Tie ladné krivky, čo sa mužovi nikdy neopozerajú, ale i silu a vášnivosť muža, ktorá ponúka žene náručie plné bezpečia a istoty, ako to len v tomto svete ide.
Samozrejme, že nie každému je to dopriate. Od dobrovoľného rozhodnutia sa cez rôzne danosti, ktoré nás od narodenia robia jedinečnými, cez absenciu tej vzácnej spoločnej iskričky, čo preskočí medzi dvoma v približne rovnakej miere, až po rôzne tragédie a smutné okolnosti, prečo si dvaja nedokážu obliecť jedno telo. No aj na týchto ľudí Pán myslel a ponúkol liečbu na osamelosť cez lásku spoločenstiev, angažovanosti a všeličoho iného.
No pre väčšinu je zázrakom a darom v opätovanej láske nájsť liek na des z tej hĺbky vesmíru nad nami, ale aj v nás. Z hľadania odpovede na to, kto som a kam idem. Toto je naozaj odblesk z dokonalosti prvotného stvorenstva, ktorú ani hriech nezničil. Že v nás prítomnosť iného človeka vyvolá slastný nepokoj, z ktorého zvykne vyrásť láska.
Z tejto lásky potom zrazu vyrastá správna láska k sebe, k ľuďom okolo nás, ale aj k vlasti či celému svetu. Veľmi prajem každému, aby aspoň raz v živote po prebrodení sa riekou puberty zažil, čo je to byť milovaný a milovaná. A kiež by to mohol zažívať do svojej smrti v tých odtienkoch meniacej sa lásky medzi zamilovanými.
Nerozlučiteľnosť manželstva rozhodne nie je prekliatím katolíkov a katolíčok. Je tým, čo je aj sviatosť manželstva. Cesta. Mocným prostriedkom pomáhajúcim počas voľného pádu do večnosti, čo sa začal naším počatím. Aby sa nám z tej jazdy nezakrútila hlava, je skvelé, že nás Stvoriteľ vybavil čnosťami viery, nádeje a aj tej najväčšej z nich, ktorou je láska.