Mal som možnosť pôsobiť pár týždňov ako mladý kňaz v dedinke pri rieke Inn. Táto mohutná rieka vyteká spod veľhôr a svojou zvláštnou farbou prináša pozdravy od topiacich sa ľadovcov vysoko v Alpách.
Doniesli sme si s otcom bicykle, lebo zo sedla koňa alebo dvojkolesového tátoša spoznáte krajinu najlepšie. Čo nás prekvapilo, bol silný vietor trepotajúci bavorskými zástavami už od skorého rána. Vybrali sme sa po cyklotrase po hrádzi tejto rieky proti jej prúdu. Ťahali nás hory a je fajn ísť naspäť domov z kopca, a nie naopak.
Vetrisko nám fučal do tváre, bol studený a nepríjemný. Nešlo nám to veľmi dobre, ale utešovali sme sa, že aspoň naspäť to bude paráda, z kopca a s vetrom v chrbte, niet väčšej radosti pre cyklistu. Došli sme do Kufsteinu, poobzerali sme si mestečko i hory nad ním. Všetko bolo v porovnaní s naším doznievajúcim šedivým socialistickým outfitom farebné, upravené a krásne. Zmrzku sme si mohli dovoliť.
Kým sme ju lízali, vlajky náhle ovisli a najprv sa pomaly, ale nakoniec celkom svižne obrátili a znova začal vetrisko. Teraz bol teplý a taký nejaký lepkavý. Ale hlavne fučal ako zmyslov zbavený presne proti prúdu rieky. Neveriacky sme sa na ten úkaz dívali a došlo nám, že cesta domov nebude až tak zadarmo. A ani nebola: celý čas až do večera fúkal – teraz ho už viem aj pomenovať – údolný vietor presne v protismere našej jazdy po prúde rieky Inn.
Aj v našich horách jestvuje tento fenomén, ale až tak veľmi si ho neuvedomujeme. Vo vysokých horách je však údolný vietor a ráno horský vietor taký samozrejmý, že by sa domáci čudovali, keby zrazu nebol.
Pre znalcov, je to výsledok katabatického a anabatického prúdenia počas slnečných dní, keď je veľká nestabilita vzduchovej hmoty a sú dobré podmienky pre vznik termických prúdov na nenasvietených stenách hôr. A v noci musia byť dobré podmienky na radiačné ochladzovanie. Ale na bicykli je to frustrujúce, že hoci aj radikálne zmeníte smer jazdy, stále vám fúka silný protivietor.
Niekedy je to údelom človeka. Čokoľvek robíte, stále sa vám nedarí. Protivenstvá sa rafinovane stáčajú tak, aby vám vždy fúkali do tváre a brzdili vás. Jeden problém vyriešite, objaví sa ešte väčší. Už sa vám zdá, že to najťažšie máte za sebou a zaslúžite si trochu odpočinku s vetrom a horami za chrbtom, a všetko je ináč. A vôbec to nie je ako pri šachoch, že urobíte konečne dobrý ťah a čakáte od súpera, že položí kráľa. No on dá zrazu figúrky preč a začne krájať na šachovnici cibuľu…
Aj spoločnosť na Slovensku, nech sa vyberie akýmkoľvek smerom, stále to dopadne akosi zle. Cirkev už ani nereaguje na spoločenské dianie. Akoby sa zľakla, že nech povie čokoľvek, bude to pochopené zle. Pri mnohých dobrých ľuďoch, len čo začnú rozprávať o aktuálnych témach, vám príde smutno: roky ste ich poznali, a zrazu zisťujete, že ste na opačných brehoch.
Opakujem, pri dobrých ľuďoch… Potom si nachádzame zástupné témy. Zaujme nás náhle napríklad ženský box na olympiáde v Paríži, hneď máme vo všetkom jasno, poubližujeme športovkyni s temer posvätným zápalom, no až sa ozvú odborníci a začnú o téme hovoriť odborne, vyznieme tak trochu ako najväčší nevzdelanci.
S istým údivom znova zistíme, že svet fakt nie je čierno-biely, ba dokonca ak by sme ho teda naozaj aj taký chceli mať, tak bez šedých prechodov by ani tá čierno-biela fotka nemala žiadne čaro. Ani v malých komunitách nemáme jasno v tom, čo je spravodlivá vojna a právo na sebaobranu, nevieme rozlíšiť, kto je agresor a kto je obeť.
Pomáhate utečencom a utečenkám, časť priateľov a priateliek stratíte. Nezačnete pomáhať, stratíte seba. To však určite nechcete. Jeden dobrovoľník z Oravy redaktorke na otázku, prečo stavia pec na pečenie šašlíkov v ukrajinskom centre neďaleko frontu, to zhrnul dvoma vetami: „Lebo až sa ma deti opýtajú, čo som robil, keď Rusko napadlo Ukrajinu, poviem im, že som tam bol a pomáhal. A keďže som nemohol bojovať so zbraňou, tak som bojoval kladivom a tehlou.“
V tom je fascinujúci Jób. Po časoch hojnosti sa mu všetko začalo rúcať. To nebol protivietor. To bol protiorkán. Bol blízko toho, aby so zlosťou preklial celý svoj pokazený život aj Toho, ktorý ho sem poslal. Viac-menej so cťou vzdoroval. Statočne ustáť neúspechy je niekedy viac ako so šťastím naskočiť na víťaznú vlnu.
Myslím si, že aj doba, keď sa zdá, že jedna lavína za druhou strháva úseky cesty, po ktorej sme kráčali a verili sme, že všelijako, hoc aj kľukato, predsa len vedie k prehĺbeniu úcty k človeku, rešpektu, rozvoju darov, ktoré ľudia majú, váženiu si slobody jednotlivca vo všetkom, že aj táto doba sa raz skončí.
Nech nás akokoľvek zasiahne a vyľaká, nahnevá alebo oberie o mnohé ilúzie, na konci bude dôležité jedine to, či sme sa počas nej dokázali držať hlasu svedomia a nerezignovali na vieru v lepšie časy a udržali si tempo dobroty srdca. Lebo ako každý vie, keď zastanú kolesá na bicykli, rovnováha sa udržuje už len veľmi ťažko.