Bratia, kto skúpo seje, skúpo bude aj žať; kto seje štedro, štedro bude aj žať. Každý tak, ako si zaumienil v srdci; nie zo žiaľu ani z donútenia, lebo veselého darcu Boh miluje. A Boh má moc rozhojniť vo vás každú milosť, aby ste mali vždy vo všetkom úplný dostatok a aby ste mali hojne na každý dobrý skutok, ako je napísané: „Rozsýpal a dal chudobným; jeho spravodlivosť trvá naveky.“ Ten, čo dáva rozsievačovi semeno a chlieb na jedenie, dá a rozmnoží vaše osivo a dá vzrast plodom vašej spravodlivosti. (2 Kor 9,6-10)
To, čo odporúča svätý Pavol, je úžasný návod, ako efektívne vykonávať sociálnu prácu aj dnes. Často sa rieši otázka, ako pomáhať a prečo vlastne pomáhať. Čo človeka ženie konať dobro? Známy je príbeh, ktorý sa spája so svätou Matkou Terezou. Raz jej jeden novinár povedal, že on by takú prácu, ktorú robí ona, nerobil ani za milión dolárov. Na to mu svätica odvetila, že ani ona by takú prácu za milión dolárov nerobila.
Čo tým myslela? Jednoducho to, že niektorá práca sa jednoducho zaplatiť nedá. Je možné ju robiť len z vyšších pohnútok – ako obetu. Dá sa robiť z lásky. Matku Terezu motivovala láska k Bohu. Keď ju preložila do jazyka sveta, táto láska sa zrkadlila v službe najbiednejším a trpiacim.
Potom tu máme otázku almužny. Názory sú rôzne. Dať žobrákovi alkoholikovi peniaze, alebo nedať? Roky počúvam rôzne vysvetlenia, ktoré sa týkajú tejto témy. Jedny hovoria, že treba dať. Alkoholizmus je predsa ťažká choroba, a keď nemáme na viac, pomôžeme premrznutému žobrákovi prežiť ďalší deň. Iní namietajú, že trpiacemu človeku treba naozaj pomôcť, a nie ho podporovať v jeho závislosti. Treba mu dať adresu na liečebňu, odporučiť mu ľudí, informovať…
Uspokojivú odpoveď mi dal jeden profesor sociálnej práce. S úsmevom na perách povedal: „Toto nie je skúška pre chudobného žobráka, toto je skúška pre teba, do akej miery si pripútaný k peniazom, či si človek štedrý, alebo človek lakomec. Keď dávaš, dávaj radostne, maj veselé srdce, buď prajný a nebuď lakomý, lebo štedrého darcu aj Hospodin štedro odmeňuje.“
To je návod svätého Pavla. Tiež sa vraví, že na druhý svet si človek nič nezoberie. Istý kazateľ však namietal, že to nie je úplne tak. Vravel, že na druhý svet si zoberieme všetko to, čo sme na zemi počas života s láskou rozdali biednym. Pred očami mám svätého Martina, ako seká svoj plášť na dve polovice a zaodieva uzimeného žobráka. Tým žobrákom bol Ježiš. Vojaci, ktorým svätý Martin velil, si mohli ťukať na čelo a isto tak aj robili. Lenže niektorých sa tento akt mohol hlboko dotknúť a premeniť ich životy.
Tak čo teda – dať, či nedať? Na to si musí každý odpovedať sám, ale svätý Pavol i svätý Martin v tom majú jasno.