Tú knihu som si kúpil ako vysokoškolák v Brne. Stála hrozné peniaze. Jej príbeh sa odohral v roku 1985 v Peruánskych Andách na vrchu Siula Grande. Pod touto horou sa utáborili dvaja horolezci Joe Simpson a Simon Yates. Majú v úmysle dosiahnuť jej vrchol novou, panenskou cestou. Podarí sa im to, ale pri zostupe sa začnú veci kaziť. Prichádza snehová búrka, vietor. Schádzajú po hrebeni a Joe oslepený snehom prejde na snehový prevej a prepadne sa cezeň.
Našťastie sa nezrúti celou stenou, ale dopadne na policu pod prevejom. Holenná kosť mu prerazí kolenný kĺb a bolesť je neznesiteľná. V nadmorskej výške nad 6 000 metrov a v opustenej krajine je to rozsudok smrti. Joe sa však nevzdáva. Vyštverá sa s pomocou kamaráta a plazí sa v jeho stopách. Simon vie, že ide o život obom. Razí cestu, a keď sa pár hodín neskôr Joe objaví v jeho snehovej jaskyni, kde nocuje, rozhodne sa, že sa pokúsi spustiť ho čím skôr na ľadovec.
Zviažu svoje laná a Simon spúšťa Joea dole zasneženým strmým žľabom. Zranená noha sa zachytáva a divoká bolesť preniká zraneným horolezcom, ale Joe je vďačný za to, že ho Simon neopustil. Stovky výškových metrov ubúdajú, ale ich žľabom sa zosúvajú lavínky, ktoré sú stále viac a viac mohutnejšie. Počasie sa zhoršuje, viditeľnosť pre zvírený sneh skoro nulová. Čoskoro by ich žľab mal prejsť do svahu na okraji ľadovca, po ktorom by sa už mali bezpečne dostať do svojho maličkého tábora.
Skutočnosť ich však nemilo prekvapí. Ich žľab sa končí previsnutou stenou, pod ktorou je ľadovcová trhlina oddeľujúca ľadovec od hory. Joe to vidí a kričí, ale Simon ohrozovaný lavínami v plytkom záhrabe ho nepočuje. Zranený horolezec celou váhou prepadne cez okraj a ostane visieť na lane. Simona náhla záťaž vytrhne, ale podarí sa mu ako tak zabrzdiť svoje šmýkanie sa dole žľabom. Ak by bol Joe v poriadku, pomocou dvoch laniek by „vyprusikoval“ po lane hore, alebo by sa rozkolísal a zachytil o stenu previsu.
Nič z toho však pre svoje zranenie nedokáže urobiť. Visí v ľadovom vetrisku, mrzne a sily mu dochádzajú. Simon je rád, že sa vôbec drží, vytiahnuť partnera späť hore je nad jeho sily. Keď sa prevalí cez neho ďalšia lavína a zosunie sa o pár metrov nižšie k hrane previsu, začína v ňom jeden z najhorších vnútorných bojov, aké si len viete predstaviť.
„Urobil som, čo som mohol.“ To bola asi posledná myšlienka, ktorá mu prebehla hlavou, keď sa dotklo ostrie jeho noža ich spoločného lana. Náhle uvoľnenie ho hodilo dozadu. Zišiel k stope po zarezanom lane na okraj previsu, volal, a keď počul len kvílenie vetra, obišiel to miesto, bezpečne zišiel na ľadovec a pokračoval cestou k životu.
Joe padol do trhliny. Skoro s istotou mal ňou padať až na jej dno, kde by ho rozdrvili približujúce sa ľadové steny, alebo by dopadol na jej dno a tam by zahynul. Čakal ho však iný údel. Po pár desiatkach metrov pádu dopadol na chrbát do mäkkej periny snehu snehového mostíka spájajúceho dve lesklé hladké ľadové steny. Keď znova nabral dych, nechcelo sa mu veriť, že prežil aj tento druhý pád.
Jeho autobiografická kniha ďalej opisuje neuveriteľnú cestu sebazáchrany. Ako sa dostal z tej ľadovcovej pasce, ako sa plazil napriek hladu, smädu a ťažkému zraneniu. Teologicky zaujímavý je hlas, ktorý mu zrazu začne prikazovať, kadiaľ sa má plaziť, kde je voda, že sa má zakryť spacákom, aby v noci nezmrzol.
Autor to pripisuje halucináciám, ale ja nie som ďaleko od toho, aby som túto jeho skúsenosť použil pri najbližšej kázni pri spomienke na Anjelov strážcov 2. októbra… Potom je tam zaujímavá zápletka s hľadaním jeho skrytých peňazí, čo Simona pozdrží práve natoľko, aby ho ešte utýraný Joe stihol v ich základnom tábore. Samozrejme, súrený tým neodbytným „hlasom“.
Simon nedostane, našťastie, infarkt z tohto zjavenia a Joe je zachránený. Knihu napísal aj preto, lebo mnohí Simonovo odrezania spoločného lana nevedeli spracovať a zažil za to veľa posudzovania i opovrhnutia. Joe chce veci vysvetliť a odpúšťa aj takouto formou svojmu druhovi na spoločnom lane. Dokonca vo svojej knihe necháva Simona vlastnými slovami interpretovať udalosti, ako ich prežíval on. Ach tie Sofiine voľby, koľkokrát sme v nich aj my obstáli všelijako…
Avšak to, čo je na príbehu Joea Simpsona najfascinujúcejšie, je jeho túžba po živote. Koľkokrát mu stačilo len zavrieť oči, poddať sa a bolesť by sa skončila. Utrpenie by odišlo v milosrdnom zaspatí prechádzajúcom do smrti zmrznutím. Autor sa nehanbí toto pokušenie zaznamenať a aj sa mu skoro poddal, keby že nie ten nástojčivý „hlas“. A stále dookola sa opakujúca pieseň Rivers of Babylon. Kostrbato by sa ňou dalo premostiť na druhý príbeh.
Ten sa odohral prorokovi Eliášovi. Na vrchu Karmel dosiahol víťazstvo. Porazil 850 prorokov Bála a Ašery. Ešte sa im aj posmieval, nech kričia hlasnejšie, keď ich bôžikovia akosi nepočujú. Boh Izraela však zosiela oheň a prijme vodou preliatu obetu, aby ukázal, kto je pravý Pán.
Kráľ Achab je presvedčený, Stvoriteľ zosiela vytúžený dážď na vyprahnutú zem. No tak ako Joe, aj Eliáš zostupuje z vrcholu Karmelu a z bodu svojho víťazstva späť do reality bežného života. Jezabel, kráľova manželka, ktorá pri potoku Kišon tragicky prišla o všetkých svojich falošných prorokov, chce zabiť Eliáša. On improvizuje a uteká. Ľahne si uštvaný, doráňaný neprijatím pod borievku a chce zomrieť.
Psychiater by mu diagnostikoval akútnu fázu depresie. Nechce ďalej žiť. Vyhorel. Je rozhodnutý nevstať viac. Načo to nasadenie? Pre koho? V Prvej knihe kráľov sa však dočítame, že prichádza k nemu anjel, posilňuje ho chlebom, vodou a nádejou. Musí putovať nehostinnou krajinou k Božiemu vrchu Horeb. Znova hory. A sám Najvyšší prichádza v tom teologicky nádhernom vyjadrení podstaty Toho, v ktorého veríme. Boh nie je ani vo víchre, ani v zemetrasení, ani v spaľujúcom ohni – Boh je v jemnom vánku. Asi naozaj preto putujeme do hôr, lebo tam máme srdce akosi najviac pootvorené pre Boží hlas.
Tak len chcem povedať, že žijeme nečakané časy. Prišli choroby, ekológia nástojčivo pripomína našu nenásytnú chamtivosť. Máme vojnu, kde kresťania krstení tým istým krstom, formovaní tým istým Desatorom sa po tisíckach denne strácajú pred očami svojich najbližších. Lebo akási politika to vraj vyžaduje. Nejaká moc jednotlivca, čo dokázal fenomenálne zmanipulovať milióny ľudí a oni prestali počúvať hlas svojho svedomia a svojho Boha.
Ak by niekto namietal, konkretizujem: hlas prikázania lásky k blížnemu, dokonca aj k nepriateľovi. Keď už to tak propaganda aj nanútila. Lenže zrejme už dávno v Neho v skutočnosti neveria, len dodržujú starodávne rituály. Možno už len pre istotu. Koniec koncov, aj u nás je to často tak…
No tá úžasná chuť žiť drieme v každom z nás. Sme ako to dojčiatko, čo sa derie za svojím mliečkom vhod či nevhod, krikom či svojimi malými rúčkami. Má žiť a chce žiť. Nenechajme si zobrať tento krásny dar, túžbu po nádeji napriek zraneniam či malomyseľnosti. Myslím, že vo večnosti budú mať raz Joe Simpson – aj keď sa vyhlasuje v knihe za ateistu – a Eliáš veľmi zaujímavý rozhovor. Ako to v tých horách nevzdali. Verím, že sa mnohí radi pridáme.